…αλλά το τέλος της φοροαπαλλαγής σημαίνει ακόμη πιο υψηλό κόστος για τους αγρότες!
“Ο Νίκος Λαπατάς πέρασε 18 χρόνια στο Σικάγο. Στη συνέχεια επέστρεψε στην Ελλάδα και αγόρασε ένα μικρό αγρόκτημα. Σήμερα ο ίδιος και ο γιος του πουλούν ντομάτες σε μια λαϊκή αγορά της Αθήνας. Παρά την ύφεση της οικονομίας και τις φθηνότερες εισαγωγές από τη Βουλγαρία και την Αλβανία, τα πάει μια χαρά.
«Δεν ξέρω πώς, αλλά βγάζουμε κάποια χρήματα», λέει. “Τώρα, τι πρόκειται να συμβεί σε ένα μήνα από τώρα, δεν ξέρω.”
Η ελληνική κυβέρνηση έχει από καιρό επιτρέψει στους γεωργούς, όπως ο Λαπατάς να πληρώνουν λιγότερους φόρους, αλλά σύμφωνα με τους όρους διάσωσης της χώρας από τους Ευρωπαίους πιστωτές, η απαλλαγή αυτή αναμένεται να καταργηθεί σταδιακά.
Ο Λαπατάς τρέμει αυτή την αλλαγή. «Εμείς, όταν το κάνουν αυτό, θα πάμε σπίτι», λέει. «Θα πάρω μερικά κοτόπουλα. Θα καλλιεργώ λίγε ντομάτες για τον εαυτό μου. Δεν μπορούν να το κάνουν αυτό!»
Περίπου το 90% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην Ελλάδα είναι οικογενειακές επιχειρήσεις και οι περισσότερες είναι πολύ μικρές – 5 στρέμματα, κατά μέσο όρο. Η Γιούλη Δοξανάκη, που διευθύνει μια εταιρεία συμβούλων και συνεργάζεται με αγρότες, λέει ότι το τραχύ και λοφώδες ανάγλυφο στην Ελλάδα δεν προσφέρεται για μεγάλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Και οι μικροκαλλιεργητές έχουν πρόβλημα να επενδύουν σε μηχανολογικό εξοπλισμό που θα καθιστούσε τα χωράφια τους πιο παραγωγικά. “Το κόστος παραγωγής είναι ιδιαίτερα υψηλό, και καταλήγουμε με ένα προϊόν που είναι αρκετά ακριβό.”
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν ανοίξει, αλλά οι έλεγχοι των κεφαλαίων (capital controls) παραμένουν στη θέση τους. Ως αποτέλεσμα, οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις στην Ελλάδα συχνά δυσκολεύονται να ανταγωνιστούν διεθνώς. Δέχονται σκληρό ανταγωνισμό από φθηνότερα προϊόντα από κράτη όπως η Αίγυπτος και η Αλβανία. Και είναι λιγότερο παραγωγικές από την Ολλανδία και την Ισπανία.
Ο Μενέλαος Τζούρης έχει μια εμπορική εταιρεία στην Αθήνα που αγοράζει φρούτα και λαχανικά από μικρούς αγρότες και τα πωλεί στους λιανοπωλητές. Λέει ότι είναι σχεδόν πάρα πολύ εύκολο να καλλιεργήσεις προϊόντα στην Ελλάδα. Άλλες ευρωπαϊκές χώρες όμως, όπως η Ολλανδία και η Πολωνία, που δεν έχουν το κλίμα, το φυσικό πλεονέκτημα, χρησιμοποιούν πιο έξυπνους τρόπους». Ο Τζούρης λέει ότι οι Έλληνες αγρότες αρχίζουν να αγκαλιάζουν την τεχνολογία, αλλά πρέπει να προχωρήσουν γρήγορα και περισσότερο. «Πρέπει να κάνουμε καλύτερη δουλειά, να έχουμε καλύτερο προϊόν. Αυτό πρέπει να κάνουμε.»
Αν η οικονομία στην Ελλάδα αρχίσει να βελτιώνεται, θα πρέπει να εξάγουν περισσότερα.
Η κ. Δοξανάκη αναφέρει ότι η Ελλάδα έχει πολλά καλά γεωργικά προϊόντα, όπως ελιές και τυρί. Η πρόκληση, λέει, είναι να πείσει τον υπόλοιπο κόσμο ότι οι εξαγωγές από την Ελλάδα αξίζουν το επιπλέον κόστος. Αυτό είναι το σημείο καμπής τώρα. Αν δεν συμβεί αυτό, τότε οι αγρότες δεν θα έχουν κανένα λόγο ύπαρξης, επειδή δεν θα είναι σε θέση να ανταγωνιστούν με τις άλλες χώρες με τα ίδια προϊόντα.“
Αλλά η αλλαγή της εικόνας στην Ελλάδα θα πάρει χρόνο – και χρήμα.
Η κυβέρνηση δεν διαθέτει τους πόρους για να βοηθήσει πολύ. Εν τω μεταξύ, η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση στην Ελλάδα σημαίνει ότι η εγχώρια αγορά έχει συρρικνωθεί.
Το τέλος της φοροαπαλλαγής θα σημαίνει ακόμη πιο υψηλό κόστος για τους αγρότες στην Ελλάδα – σε μια εποχή που δεν μπορούν να το αντέξουν οικονομικά.”
Το παραπάνω άρθρο εμφανίστηκε στο npr.org με τον τίτλο «For Greece’s Farmers, Growing Pressure To Be More Competitive», στις 27-07-2015
