Το 2010, όταν το ελληνικό κράτος πτώχευσε, η Ε.Ε. έστειλε στην Αθήνα δικαστικούς κλητήρες, τη νεοσύστατη τότε τρόικα, θέτοντας τον ελληνικό λαό ενώπιον αμείλικτου διλήμματος: Ενστερνισμός του Δόγματος της Υποταγής στην τρόικα – επιλογή που πρέσβευε το (υπεύθυνο για την πτώχευση) ολιγαρχικό κατεστημένο ή Ορθολογική Ανυπακοή – επιλογή που απαιτούσε κυβέρνηση έτοιμη και ικανή να εκπονήσει πλάνο σύγκρουσης με την τρόικα
Για τέσσερα χρόνια ο ελληνικός λαός δοκίμασε, με τρεις πρωθυπουργούς και τέσσερις κυβερνήσεις, το Δόγμα της Υποταγής, ελπίζοντας ότι οι θυσίες θα έφερναν την ανάκαμψη. Ανάκαμψη όμως δεν υπήρξε, ακριβώς επειδή στόχος των κλητήρων της τρόικας δεν ήταν ούτε να διασωθεί το Δημόσιο, ούτε να μεταρρυθμιστεί η ελληνική οικονομία, ούτε καν να πάρουν οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι τα χρήματά τους πίσω (εάν ενδιαφέρονταν γι’ αυτό, θα συζητούσαν το 2015 τις σοβαρές προτάσεις μας για μεταρρυθμίσεις σε αναπτυξιακή κατεύθυνση).
Στόχος των κλητήρων της τρόικας ήταν ένας: η κατάσχεση εκ μέρους γερμανικών επιχειρήσεων, αρπακτικών ταμείων κ.λπ. των δελεαστικότερων κομματιών της περιουσίας του Δημοσίου, των ελληνικών επιχειρήσεων, ακόμα και των νοικοκυριών. Σε αυτό ομονοούν όλα τα μέρη της τρόικας: ΔΝΤ, Βερολίνο, Φρανκφούρτη και Βρυξέλλες.
Εκεί που διαφωνούν μεταξύ τους είναι στο ότι το ΔΝΤ απαιτεί να συντριβεί άμεσα ό,τι απέμεινε από την κοινωνική οικονομία της χώρας, διαγράφοντας παράλληλα χρέος, ενώ οι «Ευρωπαίοι» της τρόικας προκρίνουν την αργή, βασανιστική συρρίκνωση υπό τη μόνιμη ασφυξία ενός μη βιώσιμου χρέους (που θα κουρευτεί μετά την ερημοποίηση/εκποίηση της χώρας).
Παράλληλα, η τρόικα του εσωτερικού, το εγχώριο κατεστημένο, ενδιαφέρονται μόνο για ένα πράγμα: τη συνέχιση της ροής των θαλασσοδανείων με τα οποία στηρίζονταν οι χάρτινοι πύργοι τους στον τομέα των τραπεζών, των δημόσιων έργων και των ΜΜΕ.
Ενα «όχι» στην τρόικα, όπως προειδοποιούσαμε τον Αλέξη Τσίπρα από το 2013, είχε νόημα μόνο στην περίπτωση που υπήρχαν προετοιμασία και εφαρμογή Σχεδίου Αποτροπής των απειλών της τρόικας – κυρίως του κλεισίματος των τραπεζών.
Η συζήτηση για το τι έπρεπε να περιλαμβάνει αυτό το σχέδιο ήταν έντονη μεταξύ όσων εξ ημών συμφωνούσαμε πως η Ορθολογική Ανυπακοή είναι η βέλτιστη επιλογή για να τεθεί τέλος στην κρίση που απειλεί τη βιωσιμότητα της Ελλάδας.
Θυμόμαστε μια ιδιαίτερα ουσιαστική αντιπαράθεση, τον Οκτώβριο του 2013, μεταξύ ημών και του Χάινερ Φλάσμπεκ (ανώτατου στελέχους του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών επί υπουργίας Οσκαρ Λαφοντέν) ως προς το περιεχόμενο του κατάλληλου σχεδίου.
Η συζήτηση έγινε στο πλαίσιο συνεδρίου που διοργανώσαμε στο Οστιν των Ηνωμένων Πολιτειών, με τη συμμετοχή των Αλέξη Τσίπρα, Γιώργου Σταθάκη και Νίκου Παππά.
Αποψη του Φλάσμπεκ (που στην Ελλάδα ενστερνίζονται οι κ. Λαπαβίτσας, Λαφαζάνης κ.ά.) ήταν ότι το σχέδιο με το οποίο η νέα κυβέρνηση θα αντιστεκόταν στην τρόικα έπρεπε να αφορά το Grexit, καθιστώντας πιστευτή την απειλή «είτε δέχεστε την ουσιαστική αλλαγή του Μνημονίου είτε εμείς φεύγουμε από το ευρώ».
Εμείς διαφωνήσαμε, κρίνοντας ότι η απειλή του Grexit δεν μπορούσε να είναι πιστευτή καθώς το κόστος του, τόσο από οικονομική όσο και από πολιτική σκοπιά, ήταν απαγορευτικό.
Γι’ αυτό αντιπροτείναμε Σχέδιο Αποτροπής που βασιζόταν στη σταθερή σηματοδότηση προς την τρόικα κινήσεων εντός της ευρωζώνης οι οποίες θα κόστιζαν στην τρόικα περισσότερο από το να υποχωρήσει όσον αφορά το χρέος, τη λιτότητα και μεταρρυθμίσεις που πλήττουν την τρόικα εσωτερικού (αντί για τον λαό).
Σε αντίθεση λοιπόν με τον Φλάσμπεκ, εμείς προτείναμε στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ την επιλογή της Ορθολογικής Ανυπακοής που βασιζόταν σε Σχέδιο Αποτροπής, που ούτε προέκρινε την έξοδο από την ευρωζώνη ούτε χρησιμοποιούσε το Grexit ως απειλή.
Τον Ιανουάριο του 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε στον ελληνικό λαό την πρότασή μας: Ορθολογική Ανυπακοή απέναντι στην τρόικα στη βάση του Σχεδίου Αποτροπής των απειλών της, χωρίς την απειλή Grexit που πρέσβευαν ο Φλάσμπεκ και άλλοι.
Απορρίπτοντας το greek success story και την τρομολαγνεία της τρόικας εσωτερικού, ο ελληνικός λαός την ενέκρινε. Το υπουργείο Οικονομικών αμέσως τίμησε αυτή την εντολή χτίζοντας τη διαπραγματευτική στρατηγική σε τρεις πυλώνες:
❶ Εκπόνηση σοβαρών προτάσεων δημοσιονομικής πολιτικής και πραγματικών μεταρρυθμίσεων (στις οποίες συνεισέφεραν τ. υπουργοί Οικονομικών της Βρετανίας και των ΗΠΑ, η Lazard, γερμανικοί επενδυτικοί οίκοι, πανεπιστημιακοί.
❷ Μετριοπαθής αλλά στιβαρή παρουσίαση των προτάσεων αυτών στο Eurogroup, στις πρωτεύουσες της Ε.Ε. και στην Ουάσινγκτον.
❸ Προετοιμασία του Σχεδίου Αποτροπής των απειλών της τρόικας (βλ. υποσημείωση).
