Της ΤΙΝΑΣ ΜΙΝΑΡΕΤΖΗ*
Πριν από είκοσι χρόνια η αλληλεπίδραση ενός παιδιού με μία συσκευή τεχνολογίας περιοριζότανε στα πλαίσια ενός μαθήματος πληροφορικής, ή, πιο σπάνια, στο σπίτι ή σε κάποιο εργασιακό χώρο των γονιών. Τα τελευταία χρόνια οι συσκευές τεχνολογίας αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των παιδιών
και συναντώνται στους κοινούς χώρους του σπιτιού και, ακόμη πιο συχνά, στου παιδικό δωμάτιο.
Τι συμβαίνει, ωστόσο, με τον χρόνο που καταναλώνει ένα παιδί χρησιμοποιώντας τις συσκευές αυτές στο οικογενειακό περιβάλλον; Ο χρόνος αυτός ξεπερνάει κατά πολύ τον αντίστοιχο στο σχολικό περιβάλλον, γεγονός που αποτελεί μια πραγματικότητα, η οποία επιβάλλει τη συνεχή αξιολόγηση της, ώστε να εξελίσσεται με ομαλό και γόνιμο τρόπο η σχέση ενός παιδιού με την τεχνολογία.
Η κατάσταση επιβεβαιώνει την διαπίστωση του συγγραφέα και εκπαιδευτικού Marc Prensky, ο οποίος ήδη από το 2001 έκανε λόγο για τους «ψηφιακούς αυτόχθονες». Οι σημερινοί μαθητές, οι οποίοι έχουν γεννηθεί στην κοινωνία της Πληροφορίας, χαρακτηρίζονται από τον διάσημο μελετητή ως ψηφιακοί αυτόχθονες (digital natives), με τη γλώσσα των υπολογιστών και την επαφή με τις συσκευές τεχνολογίας να εμφανίζεται στη ζωή τους παράλληλα με την επαφή τους με τη μητρική τους γλώσσα. Η γενιά αυτή κάνει πλέον εκτεταμένη χρήση του διαδικτύου, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, επικοινωνεί μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και γεννά διαδικτυακούς συγγραφείς σε ιστολόγια.
Αντίστοιχα, τα άτομα που ανήκουν στην γενιά άνω των 30 χρονών, μπορούν να χαρακτηριστούν ως ψηφιακοί μετανάστες, οι οποίοι δεν είχαν από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους άμεση επαφή με την τεχνολογία, γεγονός που άλλαξε στην πορεία.
Πως όμως μπορεί να γίνει σωστή επιλογή και αξιολόγηση των εφαρμογών που ένα παιδί σήμερα έρχεται σε αλληλεπίδραση; Υπάρχουν πολλές αναφορές από ιατρικές ομάδες για τις επιτρεπτές ώρες χρήσης. Επίσης, μιλάμε για χρήση εκπαίδευσης ή χρήση απλής ψυχαγωγίας;
Η κατάσταση είναι πολύπλοκη, άμεσα εξαρτώμενη από το υπάρχον κοινωνικό πλαίσιο, το βιοτικό επίπεδο, τις σχολικές δομές και τη λειτουργία του οικογενειακού περιβάλλοντος. Η συνεχής αξιολόγηση, η εκλογικευμένη χρήση, η συνετή αποφυγή και η επιλογή ποιοτικού περιεχομένου είναι βασικά σημεία ελέγχου.
Υπάρχουν κάποια βασικά κριτήρια επιλογής σε γενικό και πιο ειδικό επίπεδο, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν την οικογένεια και τους εκπαιδευτικούς. Η αγορά των παιδικών εφαρμογών βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη και αποτελεί πλέον μια εδραιωμένη παιδική βιομηχανία. Σίγουρα υπάρχουν επιλογές και μεγάλη ποικιλία.
Οφείλουμε όλοι , ο καθένας από την πλευρά του, σε πρώτη φάση να δεχτούμε αυτήν την πραγματικότητα και στη συνέχεια να σκεφτούμε σε βάθος, πως μπορούμε να συνεισφέρουμε για τη σωστή οργάνωση και λειτουργιά του νέου αυτού μοτίβου.
Οι ανάγκες για επαγγέλματα τεχνολογίας με βάση τις προβλέψεις τα επόμενα χρόνια είναι πολύ αυξημένες. Η επαφή όλων μας με την τεχνολογία όλο και αυξάνεται σε χρόνο και εύρος. Είναι βαθιά η κοινωνική ευθύνη της γόνιμης και λειτουργικής ένταξης της νέας γενιάς στο νέο πλαίσιο και η αποφυγή εθισμών αλλά και παραβατικών συμπεριφορών από την λανθασμένη και αλόγιστη χρήση της.
*Η Τίνα Μιναρετζή αγάπησε από παιδί τις επιστήμες. Σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. Πριν ακόμη ολοκληρώσει τις σπουδές της δημιούργησε το πρώτο διαδικτυακό νηπιαγωγείο και στη συνέχεια το πρώτο εργαστήρι τεχνολογίας για μικρούς εφευρέτες, Tinaslab.
