Στον αέρα τινάζει τους προϋπολογισμούς και τα τεχνικά προγράμματα των δήμων και ιδιαίτερα των περιφερειακών διάταξη που ψηφίστηκε πρόσφατα από το υπουργείο Υποδομών με την οποία αίρεται, ουσιαστικά, η δυνατότητα των δήμων να προχωρούν σε απευθείας αναθέσεις έργων για μικρά ποσά και να παρεμβαίνουν, έτσι, για την άμεση αντιμετώπιση προβλημάτων και την εκτέλεση μικροεπισκευών σε σχολεία, στην αγροτική οδοποιία κ.λπ.
Το ζήτημα αναδεικνύει ο πρόεδρος της ΠΕΔ Θεσσαλίας και δήμαρχος Κιλελέρ, κ. Ρίζος Κομήτσας, ο οποίος σε επιστολή του προς τον υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, κ. Μάκη Βορίδη, τον καλεί να προχωρήσει σε άμεσο επαναπροσδιορισμό της εν λόγω διάταξης σημειώνοντας:
«Κύριε υπουργέ
Μετά την τροποποίηση του άρθρου 28 (προϋποθέσεις εφαρμογής της απευθείας ανάθεσης ή διαγωνισμού μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλούμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων) του Ν. 3669/2008 (Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων ΦΕΚ Α 116/18.6.2008) με το άρθρο 35 του Ν. 4053/2012 εγείρεται σοβαρό ζήτημα στην εκτέλεση των προϋπολογισμών και των τεχνικών προγραμμάτων όλων των δήμων της χώρας για το 2012, ιδιαίτερα, δε, των περιφερειακών, καθώς καθίσταται αδύνατη η απευθείας ανάθεση μικρών έργων και παρεμβάσεων.
Καταρχήν, θα θέλαμε να εκφράσουμε τη διαμαρτυρία μας για την ψήφιση της εν λόγω διάταξης, αιφνιδίως και χωρίς να προηγηθεί καμία, ουσιαστική, διαβούλευση με τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΚΕΔΕ) για ένα ζήτημα που αφορά στη λειτουργία των ΟΤΑ και τη δυνατότητα άμεσης παρέμβασής τους για την επίλυση μικροπροβλημάτων και την εκτέλεση μικρών έργων στη διοικητική τους επικράτεια.
Οι εργασίες συντήρησης και τα έργα όπως αναφέρονται στο άρθρο 9 παρ. Ε του Π.Δ. 171/87 που περιλαμβάνονταν στο άρθρο 28 του Ν. 3669/08 αποτέλεσαν μέχρι τώρα ένα σημαντικό εργαλείο για την εύρυθμη λειτουργία των δήμων δεδομένου ότι ο κάθε δήμος μπορούσε άμεσα να επεμβαίνει και να εκτελεί μικροεπισκευές και έργα συντήρησης σε σχολεία, δημοτικά κτήρια, αγροτικούς δρόμους κ.λπ., διότι:
α) για έργα προϋπολογισμού έως των 10.271,46 (πλέον Φ.Π.Α.) δεν απαιτούνταν δημοπρασία
β) για έργα έως του ποσού των 5.869,41 (πλέον Φ.Π.Α.) απαιτούνταν μόνο τεχνική περιγραφή και η ανάθεση γινόταν με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής.
Επιπλέον, για εργασίες συντήρησης έως του ποσού των 20.000,00 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.) δινόταν η δυνατότητα ανάθεσης του έργου με απόφαση δημάρχου με προφανή στόχο την άμεση και απρόσκοπτη εκτέλεσή του.
Με την κατάργηση των ανωτέρω διατάξεων δίδεται ένα ισχυρό πλήγμα στη λειτουργία των δήμων, κυρίως των περιφερειακών, αφού καθίσταται αδύνατη η ταχεία παρέμβαση των δημοτικών αρχών και των δημοτικών υπηρεσιών για την αντιμετώπιση ακόμη και των μικρότερων προβλημάτων στο αντικείμενο ευθύνης τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολλούς περιφερειακούς δήμους, όπως λ.χ. στο δήμο Κιλελέρ, υφίσταται ένα εκτεταμένο δίκτυο των αγροτικών δρόμων, οι οποίοι χρησιμοποιούνται σε περίοδο αιχμής από πλήθος αγροτών και πρέπει να είναι επαρκώς συντηρημένοι. Με το νέο καθεστώς ο προγραμματισμός για τη συντήρηση της αγροτικής οδοποιίας θα πρέπει να γίνεται τουλάχιστον ένα εξάμηνο πριν την έναρξη της εκάστοτε καλλιεργητικής περιόδου (είναι ο ελάχιστος χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση των διαδικασιών δημοπρασίας – μελέτη, δημοσιεύσεις, δημοπρασία, ενστάσεις, τελεσιδικία, σύμβαση) κάτι που επί της ουσίας είναι φύσει αδύνατο, καθώς η κατάσταση των αγροτικών δρόμων συναρτάται με τις καιρικές συνθήκες, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες, και δεν μπορούν οι δήμοι να γνωρίζουν εκ των προτέρων σε ποιες περιπτώσεις και ποιοι θα είναι οι δρόμοι που θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα και θα πρέπει να συντηρηθούν.
Ενα άλλο παράδειγμα για τα προβλήματα, που εγείρει το νέο καθεστώς στη λειτουργία των δήμων, αφορά στην ανάγκη εκτέλεσης μικροεπισκευών στα σχολεία και σε άλλες δομές τις οποίες έχουν υπό την ευθύνη τους. Με το νέο πλαίσιο, εάν χαλάσει το καζανάκι στην τουαλέτα κάποιας σχολικής μονάδας (κόστος επισκευής 30 ή 50 ευρώ), οι μαθητές θα πρέπει να περιμένουν επί. μήνες για τη δημοπράτηση του έργου, ώστε να επιλεγεί ο ανάδοχος που θα πάει στο σχολείο για να επισκευάσει τη βλάβη στο καζανάκι.
Εκτιμούμε ότι με τις διατάξεις που εισάγει το άρθρο 35 του Ν. 4053/2012, οι δήμοι πέραν του ότι δε θα μπορέσουν να εκτελέσουν τους προϋπολογισμούς και τα τεχνικά τους προγράμματα, τα οποία συντάχθηκαν βάσει της παρεχόμενης δυνατότητας απευθείας αναθέσεων μικρών έργων με στόχο τις άμεσες και στοχευμένες παρεμβάσεις και μικροεπισκευές, θα αδυνατούν, πλέον, να λύσουν σε λογικό χρόνο και τα μικρότερα των προβλημάτων, ακόμη και σε τομείς όπου η ταχεία παρέμβαση κρίνεται επιτακτική, όπως στα σχολεία κ.λπ.
Κατόπιν τούτων, θεωρούμε ότι προκύπτει με σαφήνεια η ανάγκη άμεσου επαναπροσδιορισμού του νομικού πλαισίου που διέπει το σκέλος των απευθείας αναθέσεων έργο)ν από τους Δήμους, προκειμένου να μπορέσουν να εκτελέσουν τους προϋπολογισμούς και τα τεχνικά τους προγράμματα και να είναι σε θέση να δίνουν άμεσα και σωστά λύσεις στην αντιμετώπιση μικροπροβλημάτων και στην εκτέλεση έργων μικρής κλίμακας και κόστους αλλά μείζονος σημασίας για τις τοπικές κοινωνίες».
