Εβδομήντα τέσσερα χρόνια παραμένει το διαχρονικό σύμβολο που θυμίζει την αποφασιστικότητα του λαού μας να ανταποκριθεί στο πατριωτικό και κοινωνικό του καθήκον, παλεύοντας για την Λευτεριά του.
Ό τ α ν, «ένα κύμα μαύρης σκλαβιάς εσκέπασε την Ελλάδα από την πιο σκληρή, η πιο απάνθρωπη, την πιο αιμοβόρα, την πιο αποπνιχτηκή σκλαβιά απ’ όσες εγνώρισε ως τώρα η πολυβασανισμένη χώρα μας στα τρεις χιλιάδες χρόνια της τρικυμισμένης ιστορίας της. Τα λυσσασμένα εθνικοφασιστικά θεριά της Ευρώπης που επρομελέτησαν κι’ οργάνωσαν συστηματικά την υποδούλωση των Ευρωπαϊκών Λαών για να τους μετατρέψουνε σε αποικιακούς σκλάβους χωρίς ελπίδα λυτρωμού, χύθηκαν πάνω στην Ελλάδα …»1.
Ό τ α ν, ο ίδιος ο Χίτλερ έλεγε με τη συνηθισμένη του ξετσιπωσιά πως «Σε κάθε τόπο θα βρεθούνε κάμποσα φιλόδοξα και ιδιοτελή καθάρματα, που θα εξυπηρετούσαν πρόθυμα τους σκοπούς μου, γιατί αυτός θα είναι ο μόνος τρόπος για να αναδειχτούν και να πλουτίσουνε στη χώρα τους». Και η πρόβλεψή του πραγματοποιήθηκε δυστυχώς με τα κατακάθια, ιδεολογικούς και για κάποιους βιολογικούς2 προγόνους της Χ.Α., τους Τριεψιλίτες, τους Ταγματασφαλίτες, τους Χίτες, τους ΕΑΣΑΔίτες, τους Λεγεωνάριους και κάθε λογής δολοφόνους, δοσίλογους.
Ό τ α ν οι βασικοί πυλώνες του Ελλαδικού αστικού συστήματος υπήρξαν ριψάσπιδες και αντί να μοιραστούν την πυροστιά, την μπομπότα και το όπλο με τον λαό μας, τον άφησαν μόνο στην τύχη του. «Ο επίορκος Γκλύξμπουργκ που … παρέδωσε στην αισχρή, την πιο ληστρική, την πιο εξευτελιστική τυραννία στον Μεταξά και Μανιαδάκη», την κοπάνησε «για το εξωτερικό με την κυβέρνησή του». Αλλά και τα άλλα αστικά κόμματα, προτίμησαν την θαλπωρή, την σιγουριά και την ίντριγκα στη Μέση Ανατολή και στη Μ. Βρετανία.
Ό τ α ν όλοι εκείνοι μαζί προσπαθούσαν να καλλιεργήσουν στους σκλαβωμένους την μοιρολατρία: πως οι ισχυρότεροι πάντα νικούν και πως αυτή είναι η μοίρα των αδυνάτων. Την αποδοχή: πως είναι ανίκητος αλλά και πολιτισμένος ο γερμανικός στρατός και τελικά την ησυχία, την υπομονή, την υποταγή: περιμένοντας την απελευθέρωση από τους ξένους, «αφού το χρέος μας το κάναμε στον πόλεμο με τους Ιταλούς».
… ΤΟΤΕ ΕΛΑΜΨΑΝ ΟΙ ΠΡΟΒΟΛΕΙΣ ΤΟΥ ΕΑΜ
Ε Α Μ – Τρία γράμματα μόνο … Χώρεσαν να αγκάλιασαν την αγωνία ενός λαού δίνοντας απάντηση σ’ όλα του τα ερωτήματα και τις ανάγκες του. Με πυρήνα και ραχοκοκαλιά τους κομμουνιστές που μπήκαν στην πρώτη γραμμή, δημιούργησε ο λαός μας το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) ακλουθώντας τον μόνο τιμητικό δρόμο που υπήρχε, την ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ. Έτσι στις 27 Σεπτέμβρη 1941 ιδρύεται το ΕΑΜ από τους παρακάτω: Κομουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ), Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας (ΑΚΕ), η Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας (ΕΛΔ), το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΚΕ), το Εργατικό ΕΑΜ, η Εθνική Αλληλεγγύη (ΕΑ) που δημιουργήθηκαν νωρίτερα3.
Ε Α Μ – Τρία γράμματα μόνο … Οργάνωσαν την συντριπτική πλειοψηφία του Λαού μας4 στη βάση και όχι στην κορυφή του. Κατάφερε να ενώσει την συντριπτική πλειοψηφία των λαϊκών δυνάμεων απ’ όλο το κοινωνικό φάσμα χωρίς να κάνει μια συρραφή κορυφής οργανώσεων και κομμάτων που δεν θα είχαν κανένα αντίκρισμα στην βάση.
Ε Α Μ – Τρία γράμματα μόνο … Έσωσαν τον Λαό από την πείνα οργανώνοντας από την Εθνική Αλληλεγγύη ακόμα και στο πιο απόμακρο χωριουδάκι συσσίτια κυρίως για τα παιδιά, απομακρύνοντας το φάντασμα της πείνας του χειμώνα του ’41. Περίθαλψε τα θύματα του πολέμου, φρόντιζε για τους εξόριστους και τους φυλακισμένους Οργάνωσε την πάλη του Λαού ενάντια στην πολιτική επιστράτευση5 και έτσι την διάσωση από την εξόντωση στα εργοστάσια – κρεματόρια της Γερμανίας ή στο Ανατολικό Μέτωπο ως βορά των κανονιών.
Ε Α Μ – Τρία γράμματα μόνο … Γέννησαν τα μεγαλύτερα ίσως σημασίας και ουσίας ιστορικά γεγονότα, της δημιουργίας σπερμάτων της π ρ α γ μ α τ ι κ ή ς ΛΑΪΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ με την θέσπιση των Λ Α Ϊ Κ Ω Ν Θ Ε Σ Μ Ω Ν. Η πανάρχαια λαϊκή συσσωρευμένη εμπειρία, κυρίως από τους χρόνους της οθωμανικής κυριαρχίας, δημιούργησαν τις προϋποθέσεις μιας υποδειγματικής λειτουργίας της ΛΑΪΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ, της ΛΑΪΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, της ΛΑΪΚΗΣ ΠΟΛΙΤΟΦΥΛΑΚΗΣ που επέτρεψαν να ανασάνει, να λειτουργήσει και να επιβιώσει ο Λαός.
Ε Α Μ – Τρία γράμματα μόνο … Κατάφεραν να χωρέσουν στην αγκαλιά του όλη η μαχόμενη, δημιουργική, μαθητιώσα, σπουδάζουσα, εργαζόμενη νεολαία με την δημιουργία του ΕΑΜ Νέων και στην συνέχεια της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ). Σ’ όλη την διάρκεια της κατοχής το άνθος της νεολαίας βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του αγώνα «τραγουδώντας και πολεμώντας» , όπως έλεγε το σύνθημα και το τραγούδι τους.
Ε Α Μ – Τρία γράμματα μόνο … Κατόρθωσαν το ακατόρθωτο. Δημιούργησαν τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ) και το Ελληνικό Λαϊκό Ναυτικό (ΕΛΑΝ). Το ατσάλινο χέρι του λαού μας που με τα χτυπήματά του στον κατακτητή, κατάφερε να εγκλωβίσει στην Ελλάδα μεγάλες στρατιωτικές μονάδες την ώρα που καίγονταν και τις χρειαζόταν προκειμένου να αντιμετωπίσει τον Κόκκινο Στρατό στο Ανατολικό Μέτωπο6.
Ε Α Μ – Τρία γράμματα μόνο πάντρεψαν την κλεφτουριά της «Φιλικής» με το παρτιζάνικο του ΕΑΜ, τα καρυοφύλλια του ’21 αντικατέστησαν τα μάνλιχερ του ’42. Ακούγονται ξανά τα ονόματα των λαϊκών επαναστατών ηγετών, που αντάμωσαν τους δύο μεγάλους εθνικοκοινωνικούς απελευθερωτικούς αγώνες, όπως του Κολοκοτρώνη7, του Μπουκουβάλα8, του Καραγιώργη9, του Παπαφλέσσα10, του Βλαχάβα11, του Νικηταρά12, κ.ά.π.
Ένα μήνυμα διαχρονικό και αλήθεια πόσο επίκαιρο;
Ο Ελληνικός Λαός αγκάλιασε το ΕΑΜ, το έβαλε στην καρδιά του και έδωσε ότι καλύτερο και πολυτιμότερο είχε στην υπόθεση των ιδανικών του. Το υπηρέτησε, το γιγάντωσε, το αφηγήθηκε, το τραγούδησε και όπως είπαμε κι άλλοτε, κάθε τι που ο Λαός το κάνει παραμύθι και τραγούδι δεν σβήνει ΠΟΤΕ, κι αυτό γιατί όπως βροντοφώναζαν νέοι και γέροι, εργάτες και φοιτητές, αγόρια και κορίτσια:
«Το ΕΑΜ μας έσωσε απ’ την πείνα
έκανε ΕΠΟΝ και τον ΕΛΑΣ
έχει πρόγραμμα ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ …»
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1 ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΛΗΝΟΥ, «ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ», Πρόλογος Γιάννη Ζεύγου, εκδ. οργανισμός Ο ΡΗΓΑΣ, Αθήνα 1944. Όλα τα αποσπάσματα είναι απ’ αυτό το βιβλίο του μεγαλύτερου ίσως φιλόσοφου, κομμουνιστή, διανοητή δασκάλου στη σύγχρονη Ελλάδα.
2 Μόνο στα ψηφοδέλτια της Χ.Α. στο Ν. Λάρισας «κοσμούσαν ή κοσμούν» απόγονοι δοσίλογων που δικάστηκαν και καταδικάστηκαν στις δίκες των δοσίλογων.
3 «ΣΤ’ ΑΡΜΑΤΑ! ΣΤ’ ΑΡΜΑΤΑ! Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης», Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις (Π.Ο.Λ.) 1967, σ. 93.
4 Βέβαια υπήρχαν και άλλες μικρότερες αντιστασιακές οργανώσεις ή μεμονωμένοι αγωνιστές που η συμβολή τους ήταν σημαντική.
5 C.M. WOODHOUSE, «ΤΟ ΜΗΛΟ ΤΗΣ ΕΡΙΔΟΣ», ΕΞΑΝΤΑΣ, 1976, σ.60. Ομολογεί για την ποιότητα του ΕΛΑΣ, όπου «προσχώρησαν ή εκδήλωσαν καλυμμένη συμπάθεια τέσσερεις από τους ικανότερους στρατηγούς του τακτικού στρατού οι: Σαράφης, Μπακιρτζής, Μάντακας, και Οθωναίος…».
Ό.π. σ.110.
7 Θόδωρος Παρλαπάνος, από τον Τύρναβο και πρωτοπόρος αντάρτης του ΕΛΑΣ
8 Δημήτρης Τάσος, καπετάνιος ταξιαρχίας του Θεσσαλικού ιππικού.
9 Κώστας Γυφτοδήμος, ήταν γιατρός, δημοσιογράφος και γραμματέας του ΕΑΜ Θεσσαλίας.
10 Βασίλης Ντράχας ιερέας του 1/38 Συντάγματος.
11 Θύμιος Μπαζάνης, φρούραρχος Καρδίτσας.
12 Κώστας Καφαντάρης, καπετάνιος τάγματος, μέλος του Αρχηγείου Δ. Θεσσαλίας.
